دندان سازان

همواره دندان سازی یکی از قابلیت های جدید بوده که با پیشرفت علم نیز پیشرفت شایانی داشته است. ابتدا با مواد پلاستیکی ساخته می شد و بعدا به کمک پایه گذاری کردن و امپلمنت کردن آن را ارتقا دادند.

دندانساز تجربی به چه کسی اطلاق می شود؟
‌تکنسین تجربی لابراتواری دندان به شخصی اطلاق می‌شود که بر اساس قانون تعیین وضع شغلی دندانسازان تجربی مصوب ۱۳۶۴٫۲٫۲۲ مجلس شورای‌اسلامی و برابر این آیین‌نامه در امتحانات پیش‌بینی شده در قانون شرکت نموده و از عهده امتحانات مذکور برآمده و مدرک تکنیسین تجربی لابراتواری دندان را‌جهت اشتغال در لابراتوار دندان (‌کارگاه دندانسازی) دریافت نماید.

لابراتوار دندان (‌کارگاه دندانسازی) به واحدی اطلاق می‌شود که در آنجا بنا به درخواست اشخاص ذیصلاح قانونی در امر دندانپزشکی و در حدود صلاحیتشان،‌ انواع پروتزهای دندانی (‌دندانهای مصنوعی جایگزین شونده) ساخته می‌شود به طوری که مسئول و کارکنان کارگاه مجاز به مواجهه و تماس مستقیم با بیماران‌دهان و دندان نمی‌باشند.
‌شاغلین امر دندانسازی مشمول قانون مذکور عبارتند از گروه‌هایی که فاقد مدرک علمی در رشته دندانسازی از مراکز آموزش معتبر قانونی هستند و شامل‌ گروه‌ های ذیل می‌باشند:
۱ – افرادی که طبق تبصره ۲ قانون اشتغال کمک دندانپزشکان تجربی مصوب ۱۳۵۴٫۲٫۸ موفق به اخذ پروانه کمک تکنیسین دندانسازی گردیده‌اند.
۲ – شاغلین امر دندانسازی که بنا به عللی موفق نشده‌اند در آزمون قانونی مربوط به اشتغال کمک دندانپزشکان تجربی مصوب ۱۳۵۴٫۲٫۸ شرکت نمایند.
۳ – شاغلین دارای گواهینامه‌های مبنی بر طی دوره آموزش امور مربوط به دندانسازی صادره از سازمانهای آموزش غیر دانشگاهی.
۴ – شاغلین دارای حکم استخدامی و یا گواهی اشتغال در مراکز و بخشهای دندانسازی دولتی.
۵ – شاغلین امر دندانسازی در بخش خصوصی و کارگاه‌های دندانسازی موجود.

حال که با تعریف قانون از دندانساز تجربی آشنا شدید می بایست نکاتی را در نظر داشته باشید، شما در اولین گام خود برای تأسیس لابراتوار باید این نکته را بدانید که شما به هیچ عنوان با بیماران دهان و دندان در ارتباط نیستید و تمامی ارتباط با بیماران بر عهده خود دندانپزشک است.
نحوه گرفتن مدرک و مجوز دندانسازی تجربی
متقاضیان ورود به این حرفه به منظور اخذ مدرک دندانسازی تجربی، می توانند به یکی از روش های ذیل اقدام نمایند که می تواند پاسخگوی سوال عموم متقاضیان مبنی بر این که چگونه دندانپزشک تجربی شوم؟ باشد:

۱- کاردانی رشته دندانسازی تجربی
متقاضیان می توانند در مقطع کاردانی از طریق کنکور سراسری و با بررسی دفترچه آزمون سراسری، دانشگاه های مجاز پذیرش را انتخاب نمایند. در این دفترچه ها، این رشته تحت عنوان کاردانی تکنسین پروتزهای دندانی نیز مشاهده می گردد که داوطلبان رشته تجربی می توانند در صورتی که واجد شرایط باشند، آن را انتخاب نمایند.
لازم به ذکر است که:

پذیرش در مقطع کاردانی در این رشته تنها از طریق کنکور سراسری صورت می پذیرد و متقاضیان می توانند برای ادامه تحصیل در مقطع کاردانی به کارشناسی به صورت بدون کنکور و صرفا بر اساس سوابق تحصیلی ثبت نام نمایند.

گرفتن مدرک دندانسازی فنی حرفه ای نیز در هر دو مقطع مذکور، برای متقاضیان ممکن می باشد که برای این منظور داوطلبان لازم است تا شرایط عمومی رشته های مختلف را مطالعه کرده و از داشتن آن ها اطمینان حاصل نمایند.
۲- کارشناسی رشته دندانسازی
رشته دندانسازی در دانشگاه دارای مقطع کارشناسی پیوسته نمی باشد و برای این منظور داوطلبان گروه آزمایشی تجربی می توانند ابتدا از طریق آزمون در مقاطع کاردانی که در بالا توضیح داده شد، پذیرش شوند.

برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی همان طور که ذکر گردید از طریق آزمون و یا بدون کنکور، وارد مقطع کارشناسی ناپیوسته بگردند.

لازم به ذکر است:

این مقطع در دانشگاه های سراسری مختلف و دانشگاه های آزاد فقط بدون کنکور می باشد و برای ورود به رشته دندانسازی از کاردانی به کارشناسی نیازی به شرکت در کنکور نمی باشد.

۳- آموزشگاه های آزاد و غیر حضوری
متقاضیان شرکت در کلاس های آموزش دندانپزشکی تجربی ، می توانند در آموزشگاه های آزاد و بعضا غیر حضوری که در برگزاری این دوره ها ثبت نام می کنند، شرکت نموده و مدرک و مجوز معتبر داخلی و بین المللی در این رشته اخذ نمایند.
برای اطلاع از آموزشگاه های نزدیک به خود و هزینه ثبت نام در آموزش دندانسازی تجربی در این کلاس ها می توانید با مشاوران این مجموعه در تماس باشید.

اما پس از این که دوره های مربوطه را گذراندید و موفق به اخذ مدارک معتبر خود به یکی از روش های فوق الذکر گشتید، می توانید برای تاسیس آزمایشگاه های خود به موارد زیر توجه نمایید:
مجوز لابراتوار پروتزهای دندانی
لابراتوار پروتزهای دندانی به محلی اطلاق می شود که طبق ضوابط و مقررات وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی پس از اخذ مجوز قانونی جهت ساخـت انواع پروتزهای دندانی متحرک و ثابت و اپلاینس دستگاه های کمکی دایر می گردد.
مجوز تأسیس لابراتوار پروتزهای دندانی برای متقاضیان فارغ التحصیل رشته کاردانی تکنسین پروتزهای دندانی صادر می گردد.
تبصره ۱: برای متقاضیانی که دارای مدرک تکنسین تجربی لابراتوار دندانی قانون مصوب ۱۳۶۴ می باشند نیز در صورت تائید صلاحیت پروانه تأسیس صادر می گردد.

تبصره ۲: برای فارغ التحصیل دیپلم پروتزهای دندانی هنرستان تربیت تکنسین پروتز دندانی دانشگاه شهید بهشتی نیز پروانه تأسیس صادر می گردد.

تبصره ۳: به آن عده از دارندگان پروانه مجوز تبصره ۵ (بهدار تجربی دندان و کمک دندانپزشکان تجربی) که متقاضی تأسیس لابراتوار باشند در صورت تائیدصلاحیت مشروط به تحویل پروانه های مذکور ‘ تعهد به عدم ارتباط با بیمار، پروانه تأسیس داده خواهد شد.

تبصره ۴: برای کمک تکنسین های دندانسازی تجربی سال ۵۴ که دارای پروانه از وزارت بهداشت درمان و آموزش پـزشکـی باشد نیـز پروانـه تأسیس صادر می گردد.

چنانچه شما یکی از شرایط بالا را داشته باشید می توانید برای تاسیس لابراتوار پروتزهای دندانی اقدام نمایید. همانطور که می بینید، از آن جایی که دندانساز با بیماران دهان و دندان در ارتباط مستقیم نیستند و تمامی کارهای درمانی توسط خود دندانپزشک صورت می گیرد، شرایط گرفتن مدرک دندانسازی تجربی چندان سختگیرانه نیست.

لابراتوار دندان پزشکی چیست ؟
لابراتوار دندانسازی یا لابراتوار ساخت پروتزهای دندانی، جایی است که انواع پروتزهای دندانی ویژهٔ هر بیمار به سفارش دندان‌پزشکان ساخته می‌شود. انواع پروتزهای دندانی شامل روکش، دندان مصنوعی و غیره است. تکنیسین‌های دندانسازی، با توجه به درخواست دندان‌پزشک مبنی بر چگونگی ساخت، اقدام به ساخت انواع پروتزها می‌کنند. این تولیدات، هم شامل قطعات دندان‌مانند و هم شامل قطعات درمانی مثل ارتودنسی می‌شود. در واقع، دندانسازها که در لابراتوارهای دندانسازی فعالیت دارند، یک عضو از تیم دندان‌پزشکی محسوب می‌شوند که با همکاری یکدیگر به بازسازی دندان‌های ازدست‌رفته یا اصلاح دندان‌های آسیب‌دیده می‌پردازند.

دندان‌پزشک، قالب را پس از ضدعفونی به لابراتوار ارسال و دندانساز، با توجه به طرح درمانِ مربوط، اقدام به ساختِ پروتز موردنظر می‌کند؛ در این میان، ممکن است چند بار کار توسط دندان‌پزشک مربوط بررسی و چک شود تا کاملاً مناسب با شرایط دهانی بیمار باشد؛ پس از آن، کار نهایی برای دندان‌پزشک ارسال و توسط دندان‌پزشک به بیمار تحویل داده خواهد شد.

وظایف و نحوه تعامل لابراتوار با دندانپزشک
لابراتوار دندانپزشکی تلفیقی از علم و هنر است ، از آنجائی که نیاز هر بیمار در دندانپزشکی متفاوت است، درنتیجه وظایف یک لابراتوار دندانپزشکی، جامع و متنوع می‌باشد، اگرچه تکنسین‌های درمانی به‌ندرت به‌طور مستقیم با بیمار کار می‌کنند اما تحت نظر پزشک متخصص می‌توانند این کار را انجام دهند. آن‌ها اعضای باارزش تیم مراقبت از دندان می‌باشند. تکنسین‌های دندان‌سازی به‌طور مستقیم با دندان‌پزشکان از طریق پیروی از دستورالعمل‌های متنی و با استفاده از قالب‌های دندانپزشکی که از دندان‌ها و همچنین بافت نرم دهان تهیه‌شده‌اند کار می‌کنند.

چه چیزهایی در لابراتوار ساخته میشود ؟
در لابراتوار های تخصصی دندانپزشکی ، تکنسین‌های لابراتوارهای دندان‌سازی طبق مشخصات و دستورالعمل های دندانپزشک به ساخت مواردی چون :
• دندان مصنوعی کامل برای بیمارانی که تمام دندان‌های خود را ازدست‌داده‌اند.
• پروتزهای متحرک جزئی و همچنین پل‌های ثابت برای بیمارانی که یک یا چند دندان خود را ازدست‌داده‌اند.
• روکش‌های دندان که به‌عنوان کلاهی برای بازگرداندن اندازه و شکل اصلی دندان طراحی‌شده است.
• روکش‌هایی که زیبایی و عملکرد بیمار را افزایش می‌دهند.
• روکش‌های ارتودنسی و اسپیلنت هایی که به صاف کردن و محافظت از دندان‌ها کمک می‌کنند.
مراحل ساخت دندان در لابراتوار دندان پزشکی چگونه است ؟
زمانی که به دندانپزشک مراجعه میکنید ، پزشک با انجام معاینات دهانی طرح درمان متناسب با شرایط دهانی شما را ارائه میدهد. حال اگر بیمار با شرایط بی دندانی به پزشک مراجعه نماید طرح درمان شامل ساخت پروتز میشود. اما مراحل ساخت دندان مصنوعی در لابراتوار کدامند؟ چگونه یک پروتز آماده تحویل به بیمار میگردد؟در مراحل ساخت دندان مصنوعی چه اتفاقاتی می افتد؟

به جهت ساخت دندان مصنوعی اولین قدم قالبگیری توسط پزشک معالج میباشد. دندانپزشک ابتدا از دهان بیمار توسط تری و مواد آلزیناتی ویا سایر مواد قالبگیری پروسه ی قالب گیری را انجام می دهد.و سپس مراحل زیر به منظور ساخت یک دندان انجام میشود :

1- یک مدل از دهان:
ایجاد یک مدل گچی در لابراتوار دندانسازی توسط قالب گیری که به وسیله دندانپزشک انجام شده است.

2- قرارگیری در Articular:
این مدل بر روی یک دستگاه مکانیکی قرار داده می شود، و تکنسین دندانساز می تواند با استفاده از آن دندان های انتخاب شده را با موم متصل کند.

3- حالت دادن به موم:
تکنسین در این مرحله شروع به ساختن موم می کند که مانند لثه می باشد و به عنوان پایه دندان مصنوعی به کار می رود.

4- قرار دادن در فلاسک:
دندان مصنوعی در یک دستگاهی که فلاسک نام دارد قرار داده می شود، مقدار بیش تری گچ به جهت شکل گیری بیشتربرروی آن ریخته می شود، پس از آن فلاسک در آب جوش قرار داده می شود تا موم آن آب شود.
5- تزریق آکریلیک:
در این مرحله مقدار موم باقی مانده شسته می شود، سپس تکنسین با یک جداکننده مایع بر روی گچ را می پوشاند، پس آکریلیک به آن نمی چسبد. سپس آکریلیک به فلاسک تزریق می شود تا تبدیل به موم شده و شکل بگیرد.

6- حذف قالب گچی:
متخصص فنی با استفاده از ابزارهای لابراتوری ویژه قالب گچی را به دقت تجزیه می کند، سپس دندان مصنوعی در حمام فراصوتی قرار داده می شود، تا اطمینان حاصل شود که بقایای گچ حذف شده اند .

7- اصلاح و براق کردن پروتز:
تکنسین هرگونه آکریلیک اضافی را از روی دندان مصنوعی حذف می کند و شروع به صیقل دادن آن می کند.

8- پایان کار و زمان تحویل پروتز:
مراحل ساخت دندان مصنوعی به پایان رسیده و آماده این است که برای تحویل به بیمار به دندانپزشکی فرستاده شود.
تاسیس لابراتوار در ایران چگونه است ؟
در آخر شاید برای بسیاری از افراد که دنبال کار یا تصمیم برای انتخاب رشته هستند ، دانستن اینکه کار و رشته مرتبط با این موضوع چیست ، جالب باشد . باید بدانید تأسیس لابراتوار در ایران منوط به داشتن مدرک کاردانی یا کارشناسی (۱۳۴ واحد) در رشتهٔ «ساخت پروتزهای دندانی» است. در این دوره‌های دوساله یا چهارساله، دانشجویان واحدهای مربوط به آناتومی دندان‌ها، بهداشت و کنترل عفونت، آشنایی با مواد دندانی، چگونگی ساخت قطعات دندانی و درمانی (نظری و عملی)، تعدادی واحد برای آشنایی با کسب‌وکار، و نیز تعدادی دروس عمومی را می‌گذرانند و آمادهٔ ورود به بازار کار می‌شوند. از لحاظ قانونی، مجوز تأسیس «لابراتوار دندانسازی» فقط به دارندگان مدرک دانشگاهیِ پروتزهای دندانی اعطا می‌شود.

در حال حاضر تعداد افراد بیکار فارغ‌التحصیل در این رشته بسیار کم است. همه فارغ التحصیلان این رشته پس از اخذ مدرک می‌توانند در لابراتوارهای دندانی مشغول به کار شوند و یا به صورت مستقل اقدام به تأسیس لابراتوار با مجوز وزارت بهداشت و درمان و اموزش پزشکی نمایند. همچنین بهتر است بدانید خدماتی که توسط تکنسین های دندانپزشکی انجام می شود همیشه مورد نیاز خواهد بود، زیرا با افزایش جمعیت ، تقاضای زیادی برای انجام پروتز وجود دارد.