اگر به مطب دندانپزشک مراجعه کرده باشید احتمالا صدای مته و دستگاه ساکشن را شنیده‌اید، انبرک‌های دندانپزشکی و آینه و قلاب‌ها تنها بخشی از ادوات دندانپزشکی را تشکیل می‌دهند که در این بخش به معرفی بسیاری از آنها می‌پردازیم.
دستگاه ساکشن؛ برای تخلیه هر آنچه که در دهان است
ساکشن یکی از دستگاه‌هایی است که کاربرد عمومی‌تری نسبت به سایر وسایل دندانپزشکی دارد، در حقیقت کارکرد این دستگاه شبیه جاروبرقی است و آب و مایعات داخل دهان بیمار را در زمان معاینه و انجام خدمات دندانپزشکی تخلیه می‌کند. این دستگاه‌ها دارای قدرت مکش متفاوتی است برای مثال در عمل‌های جراحی مربوط به لثه و یا جراحی دندان عقل معمولا از ساکشن‌های قوی‌تری برای تخلیه کامل خون از دهان بیمار استفاده میشود.
آینه دندانپزشکی؛ دید داشتن دندانپزشک نسبت به کل دندان‌ها
آینه دندانپزشکی ساده یکی از مهمترین ادوات مورد استفاده در دندانپزشکی محسوب میشود، آینه دندانپزشکی دارای دو کاربرد است، کاربرد اصلی آن بررسی داخل دهان و دندان‌ها و معاینه قسمت‌های پشتی دندان‌ها که به راحتی قابل مشاهده نیست، است و کاربرد بعدی آن جابجا کردن زبان هنگام معاینه دندان‌هاست و پزشک با این وسیله زبان شما را در جهات مختلف مورد نیاز جابجا می‌کند بدون این که نیاز باشد با انگشت یا دست این کار را انجام دهد. معمولا آینه‌ها دارای دو سری آینه مقعر و آینه معمولی است که اولی برای بزرگتر نشان دادن فضای مورد بررسی و دومی برای داشتن یک تصویر واضح و دقیق استفاده میشود.
انبرک دندانپزشکی؛ کاوشگر دندان برای پیدا کردن بیماری
انبر کاوشگر دندان نیز نام دارد، از آن برای یافتن پوسیدگی‌های دندانی و بیماری‌های لثه استفاده میشود. انبرک‌ها معمولا دارای یک دسته بلند با سری‌های تیز در انواع ضخیم و منعطف هستند و دندانپزشک با کمک آن به بررسی قسمت‌های پوسیده دندانی و تراشیدن جرم و پلاک دندان‌ها استفاده می‌کند.
از ابزار اسکیلر برای پاک کردن جرم و پلاک‌ها در حجم وسیع استفاده میشود، بسیاری از بیماران به جرمگیری دندانی احتیاج داشته باشند، پزشک معالج به وسیله این ابزار جرم و پلاک باقی‌مانده روی دندان‌ها را به خوبی پاک می‌کند.
قالب‌های دندانپزشکی؛ برای محافظت‌های دندانی
گاهی نیاز است که از روکش‌ها یا محافظ‌های دندانی استفاده شود، برای این کار پزشک ابتدا فرم دهان و دندان‌های شما را قالب می‌گیرد، این قالب‌ها به شکل فریم‌هایی هستند که با یک ماده نرم پوشیده شده و سپس در دهان قرار داده می‌شوند و از بیمار خواسته میشود تا دهان خود را برای دقایقی ببندد، به این ترتیب قالب دندانی شما آماده میشود.
تابوره در دندانپزشکی؛ صندلی دندانپزشک
این وسیله در واقع یک صندلی چرخان بدون پشتی است که پزشک روی آن می‌نشیند و قابلیت تنظیم ارتفاع نیز دارد، به این ترتیب دندانپزشک هنگام انجام خدمات دندانی بسیار راحت و با آزادی عمل می‌تواند به کارش ادامه دهد.
تری و سینی دندانپزشکی و سینی‌های مخصوص جراحی
ابزار تری دندانپزشکی در شکل‌های مختلفی طراحی شده است که هرکدام برای بخشی از خدمات دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و شامل سینی‌های بهداشت دندان، سینی مخصوص عملیات دندانی و سینی مخصوص جراحی‌های دهان و دندان است.
پنس دندانپزشکی؛ برای جا به جایی گاز در دهان
پنس دندانپزشکی برای جابه‌جا کردن مواد و گاز به داخل و خارج از دهان استفاده میشود، این پنس‌ها انواع ساده و سرکج دارند که هرکدام دارای سایزبندی‌های متفاوت است.
پروپ دارای علائم خاصی است که میزان عمق پاکت‌های لثه را نشان می‌دهد، این نشانه‌ها شامل اندازه ۱ میلیمتر، ۳ میلیمتر و SRP هستند.
رول های دندانپزشکی دارای الیافی با قدرت جذب بسیار بالای مایعات هستند و تمیز کردن دهان و همچنین وسایل و تجهیزات دندانپزشکی با این وسایل صورت می‌گیرد.
سری‌های HVE و LVE؛ وسیله‌ای برای تخلیه مواد دهان
این وسایل برای تخلیه مایعات و مواد از داخل دهان بیمار به دستگاه ساکشن وصل می‌شوند، HVE برای تخلیه حجم زیادی از مایع و مواد کاربرد دارد و دارای دو مدل منحنی و مستقیم است و LVE نیز برای تخلیه مقدار کم مایعات کاربرد دارد و دارای پلاستیک‌های قابل تعویض برای استفاده به صورت یکبار مصرف می‌باشد.
کپسول‌های آمالگام؛ وظیفه پخش مواد در دندان
این وسیله برای پخش کردن آمالگام در عمل پرکردن دندان‌های پوسیده استفاده میشود. گوده آمالگام نیز در تکیب استفاده میشود.
Smooth Condenser؛ برای فشردن آمالگام در دندان
از این وسیله برای فشردن مواد آمالگام در حفره‌های دندانی استفاده میشود، سری این وسیله نرم و دایره‌ای شکل است و در سایزهای کوچک و بزرگ و به‌صورت یک‌طرفه و دوطرفه وجود دارد.
Interproximal condenser؛ برای ترمیم مواد آمالگام در دندان
این وسیله نیز برای فشردن مواد آمالگام مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما مورد استفاده آن برای ترمیم و فشردن مواد در حفره‌های عمیق دندانی است، این وسیله برای استفاده در نواحی مرکزی و کناری دندان مناسب است و دارای دو سری صاف و دندانه‌دار است.
football burnisher؛ برای تمیز کردن و فرم‌دهی به آمالگام
کاربرد برنیشر در صاف و صیقلی کردن آمالگام بعد از فشردن آن است، این وسیله دارای یک سری توپی شکل است و برای تمیز و مرتب کردن سطح آمالگام از آن استفاده میشود.
T-ball burnisher؛ برای تراشیدن آمالگام روی دندان
تی برنیشر برای صاف کردن سطح آمالگام بعد از تمیز کردن آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت تراشیدن‌های اولیه آمالگام روی دندان به وسیله این ابزار صورت می‌گیرد. این ابزار دارای یک فلز نرم است که یک سر آن توپی و سر دیگر آن پدالی شکل است.
به گزارش مجله راهنمای دندانپزشکی معرفی بهترین دندانپزشکان ، ایمپلنت دندان هم می تواند دارای عوارضی باشد که آگاهی داشتن در مورد آنها می تواند در کاهش این عوارض نقش اساسی داشته باشد. در طی درمان ایمپلنت شاهد عوارضی هستیم که در حدود سه هفته تا شش ماه پس از بروز آن، درمان می شود. بیشتر عوارض ایمپلنت قابل برگشت و طبیعی است. با دکتر سلام همراه باشید تا به عوارض ایمپلنت دندان بپردازیم.
عوارض ایمپلنت در طول زمان
1- خارج شدن روکش ایمپلنت
روکش های دندان در سال اول با چسب موقت چسبانده می شود. به همین دلیل امکان افتادن روکش ایمپلنت وجود دارد. در صورت افتادن روکش ایمپلنت، با مراجعه به دندانپزشک، دوباره روکش بر روی ایمپلنت چسبانده می شود. اگر شرایط استاندارد برای چسباندن دائمی روکش ایمپلنت وجود داشته باشد، با چسب دائمی این کار صورت می گیرد.
2- لق شدن روکش ایمپلنت
در برخی موارد که فشار در برخی نواحی دهان بیشتر از حد معمول باشد، احتمال دارد که روکش ایمپلنت لق شود که البته این لقی دلایل مختلفی دارد که در ادامه بررسی می شود.
عوارض ایمپلنت دندان چیست؟
علل لقی ایمپلنت دندانی
دلیل اول- قسمت پایه که اصطلاحا فیکسچر گفته می شود شل می شود و حرکت دارد اصولا ایمپلنت دندان بعد از پیوند نباید حرکتی داشته باشد شل شدن پایه ایمپلنت دندان نشان دهنده عدم جوش خوردن پایه است که یا جراح و پروتزیست موقع کاشت دندان متوجه ان نشده اند یا پیوند اولیه ایمپلنت دندان نامناسب بوده که بجای چسبندگی استخوانی بافت فیبروز به سطح ایمپلنت می چسبد و در اوایل موقع گذاشتن پروتز بطور نسبی سفت است https://cutt.us/6Nfmc ولی بعدا در اثر نیروهای جویدن دچار لقی می شود. در چنین مواردی کل پروتز و پایه باید خارج شود و یک پایخه جدید بلافاصله یا با فاصله زمانی شش هفته قرار داده شود.
دلیل دوم- پایه ایمپلنت دندان سفت است ولی پروتز روی آن شل می شود این حالت می تواند بعلت جداشدن چسب یا سمانی باشد که پروتز را روی ایمپلنت دندان می چسباند و یا اینکه پروتز بلند باشه و در حرکات جویدن نیروهای نامناسب به پروتز وارد بشه و باعث جدا شدن پروتز بشه در این مورد باید بلندی پروتز توسط دندانپزشک دوباره ارزیابی شود و پروتز چسبانده شود چون در چسباندن پروتزهای ایمپلنت دندانی اغلب از چسب یا سمان های موقت استفاده می شود این وضعیت شیوع بیشتری دارد.
دلیل سوم- نوع دیگری از لقی پروتز ایمپلنت دندانی وجود دارد که پیچی که قسمت رویی پروتز را به پایه متصل می کند شل می شود که اصطلاح علمی انscrew loosening است این وضعیت یه علت نیروهای نامناسب ناشی از بلند بودن در حرکات طرفی فک ایجاد می شود یا به مشکل ساختاری ایمپلنت دندان بر می گردد که بیشتر در ایمپلنت های ارزان قیمت و کره ای بروز می کند کوتاه بودن پیچ و عدم تطابق قطعه متصل کننده که اباتمنت گفته می شود از علل این وضعیت محسوب می شود
دلیل چهارم- با زاویه نامناسب قرار دادن پایه ایمپلنت موقع جراحی است که می تواند محور نامناسب نیروهای جویدن روی پایه ایجاد کند و شل شدن های پیچ را ایجاد کند.
3- شکستگی پروتز و شل شدن پیچ داخلی ایمپلنت
گاهی بدلیل فشار زیادی که به روکشوارد می شود، احتمال شل شدن پیچ داخلی ایمپلنت وجود خواهد داشت. این فشار وارده بیشتر در اثر دندان قروچه یا زیر دندان رفتن سنگ بوجود می آید که البته با درد همراه است. در این موارد پزشک با معاینه ی ایمپلنت شما، در صورت امکان پروتز را خارج و آن را درمان می کند.
4- شکستگی بدنه ایمپلنت
بسیار نادر است که این عارضه پیش آید اما غیر ممکن نیست. شکستگی بدنه ایمپلنت جبران ناپذیر بوده و در اثر فشار بسیار زیادی که به ایمپلنت وارد می شود، پدید می آید. در صورتیکه پروتز دندان، به نحوی نامناسب کار شده باشد که فشار ها را از مرکز ایمپلنت به اطراف منتقل کند هم امکان شکستگی بدنه ایمپلنت وجود دارد.
عوارض ایمپلنت دندان چیست؟
5- عفونت کردن ایمپلنت
ترس از عفونت که شاید بتوان آن را نوعی فوبیا (ترس بیش از حد وغیر منطقی) نامید مختص جراحی ایمپلنت نیست. بسیاری از افرادی که تحت انواع جراحی‌های دهانی قرار می‌گیرند این دغدغه را دارند و در اثر همین وسواس تمام پدیده‌های طبیعی بعد از جراحی را نشانه‌ای از عفونت می‌دانند. در صورتیکه هر تورمی، آبسه و هر ترشحی، چرک نیست.
از طرفی اصطلاح رایج «عفونت کردن ایمپلنت» معمولا اشاره به تمام موارد شکست زود هنگام ایمپلنت (با انواع دلایل واقعی) دارد. به‌عنوان مثال اگر ابعاد استخوان در محل کاشت ایمپلنت کافی نباشد جراح می‌بایست قبل یا حین کاشت ایمپلنت، استخوان از دست‌رفته را بازسازی نماید؛ به نحوی که ایمپلنت در تمام طول خود در محاصره دیواره‌های استخوانی باشد.
اگر به هر دلیل این بازسازی انجام نشود ایمپلنت به استخوان جوش نخورده وهرگز اماده روکش گذاشتن نخواهد شد. ممکن است در این حالت ایمپلنت لق شده و نیاز به خارج کردن آن پیدا شود. اما معمولا تنها برداشتی که فرد ازاین اتفاقات ناخوشایند دارد این است که «ایمپلنت من عفونت کرد و دکترم آن را خارج کرد.» اما موارد عفونت واقعی ایمپلنت بسیار ناچیز بوده و چالشی در درمان‌های ایمپلنت محسوب نمی‌شوند.
کدام نوع ایمپلنت بهتر است؟
عوارض چند روز اول پس از انجام ایمپلنت :
1- ایجاد واکنش های حساسیتی بخصوص در اثر خوردن داروهای تجویزی که پس از بروز حساسیت حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
2- لق شدن مختصر دندان کنار ایمپلنت البته جای نگرانی نیست و این عارضه بعد از سه هفته تا یک ماه به حالت طبیعی خود برمی گردد.
3 – درد که امری اجتناب ناپذیر است و بسته به سختی جراحی و خصوصیات افراد کم یا زیاد می باشد ولی در هر صورت بهترین راه کنترل درد استفاده از مسکن یک ساعت قبل از جراحی می باشد.
4 – تورم بعد از گذاشتن ایمپلنت در بعضی بیماران وجود دارد و در موارد جراحی پیوند استخوان احتمال کبودی نیز می رود که معمولا این عوارض ایمپلنت از روز بعد از کاشت ایمپلنت شروع می شود و پس از یک هفته بهبودی کامل می یابد.
5 – در بعضی از موارد (مواردی که ارتفاع استخوان فک پایین بسیار کم می باشد) ممکن است گزگز و یا بی حسی گوشه ی لب مشاهده شود که امری عادی است و پس از گذشت زمان بهبود می یابد.
6 – بدلیل اینکه درمان ایمپلنت یک جراحی بوده احتمال بروز عوارض جراحی وحود دارد از جمله احتمال خون ریزی و عفونت وجود دارد که با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت های بعد از انجام ایمپلنت میتوانید از آن پیشگیری کنید.
عوارض دراز مدت ایمپلنت
* از جمله ی عوارض ایمپلنت که بعد از ۱۵ سال ظاهر می گردد در مورد تک ایمپلنت های مربوط به دندان های جلویی می باشد.
بدین شکل که پس از ۱۵ سال نوک دندان های طبیعی فک بالا یک تا دو میلیمتر پایینتر می آیند ولی نوک روکش های ایمپلنت سر جایشان می مانند بنابراین نیاز به ترمیم مجدد دارند.
* امکان آسیب رسیدن به اعصاب فک در صورت بی تجربه و غیر متخصص بودن دندانپزشکتان
* سوراخ شدن استخوان فک در اثر بی تجربه بودن دندانپزشک
* مشکلاتی سینوسی پس از ایمپلنت در موارد نادر
آیا ایمپلنت دچار پوسیدگی می شود؟
ایمپلنت را می توان جایگزینی برای دندان از دسته رفته به طور دائم دانست. تا به حال مقاله ای یافت نشده که نشان دهد ایمپلنت دچار پوسیدگی می شود ولی برای محافظت از ایمپلنت باید موارد بهداشتی را رعایت کرده و حداقل سالی یکبار برای جرمگیری به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
آیا ایمپلنت باعث سرطان می شود؟
ایمپلنت های دندانی باعث سرطان زایی فک نمی شود. تا به امروز هیچ یک از مقالات یا مشاهدات علمی به همچین موردی بر نخورده اند.
دانشمندان ، پزشکان و صاحب نظران دنیا به این باور رسیده اند که ایمپلنت دندان، وقتی با تکنولوژی روز ساخته شده باشد و تحت نظر آزمایشات حیوانی قرار گرفته باشند، از بابت سرطان زا بودن ایمپلنت مصون هستند.
هر روشی درمانی عوارض نیز دارد. ایمپلنت دندان در بعضی از موارد برای بیمار ممکن است رضایتمندی حاصل نکند، به طور مثال بعضی از افراد ممکن است ایمپلنت از فک آنها جدا شود و جواب ندهد اما باز امکان وصل مجدد آن بر روی فک وجود دارد.
بطور کلی به هیچ عنوان ایمپلنت باعث سرطان نمی شود.