پوسیدگی دندان در کودکی

پوسیدگی های دندانی در دوران کودکی در واقع نوع شدیدی از پوسیدگی است که می‌تواند حتی در سنین پایین کودکان نوپا و پیش‌دبستانی به وجود بیاید و دندان‌های کودک را از بین ببرد.

پوسیدگی زودهنگام دندان‌ها در دوران کودکی را می‌توان با مشاهده نشانه‌های پوسیدگی بر روی دندان‌های کودکان زیر سه سال تشخیص داد.

محرومیت اقتصادی یکی از علل اصلی پوسیدگی دندان‌ها است. پوسیدگی دندان‌ها در دوران کودکی نوعی بیماری عفونی است و باکتری استرپتوکوک موتانس عامل اصلی آن می‌باشد. این باکتری نه تنها اسید تولید می‌کند، حتی مقدار آن را در دهان افزایش می‌دهد.

وجود قند در دهان، مقدار اسید روی دندان‌ها افزایش می‌دهد. پوسیدگی دندان‌هادر خردسالان و شیرخواران معمولاً از دندان‌های جلو و بالا شروع می‌شود و سپس به دنبال آن دندان‌های عقب درگیر میگردند . نشانه اولیه پوسیدگی‌های زودهنگام دوران کودکی، خطوط سفید رنگی است که روی سطح مینای دندان در امتداد خط لثه به وجود می‌آید و به تدریج این خطوط تغییر رنگ می‌دهند و دندان را سوراخ می‌کنند
پوسیدگی زودرس کودک یا پوسیدگی ناشی از خوردن شیر در کودکان
سال‌هاست که مشخص‌شده است که بعد از رویش دندان‌های شیری کودکان، بین خوردن مکرر از شیشه شیر و یا شیرخوارگی طولانی از شیشه و یا پستان مادر و پوسیدگی‌های زودرس کودکی ارتباط وجود دارد.
مثلاً کودک در هنگام خواب بعدازظهر یا شب با شیشه حاوی شیر یا نوشیدنی شیرین در بستر گذاشته شود، کودک به خواب می‌رود و مایع شیرین در اطراف دندان‌ها جمع می‌شود و این مایعات به‌عنوان محیطی عالی برای کشت میکروارگانیسم‌های پوسیدگی‌زا هستند.
هم‌چنین کودکانی که شب‌ها مکرر شیر می‌خورند به علت این‌که شب‌ها در هنگام خواب جریان بزاق کاهش می‌یابد و سرعت پاک‌سازی حفره دهان از شیر یا مایعات شیرین شده کمتر می‌شود و روند ایجاد پوسیدگی تسریع می‌گردد و کودک دچار پوسیدگی‌های زودرس دندانی می‌گردند.

علل ایجاد پوسیدگیهای دندانی زودرس دوران کودکی چیست؟
بر خلاف تصور بسیاری از والدین، قطره آهن در ایجاد این پوسیدگی‌ها هیچ نقشی ندارد، بلکه فقط سبب تغییر رنگ دندانهای پوسیده می‌گردد. مهم‌ترین علل ایجاد این پوسیدگی‌ها، شامل موارد زیر است:
الف. تمیز نکردن دهان کودک توسط والدین از زمان رویش اولین دندان‌های شیری.
ب. الگوی تغذیه‌ای نا‌مناسب شامل:
۱) استفاده از شیشه حاوی شیر یا سایر نوشیدنی‌های شیرین بعنوان پستانک، جهت آرام کردن وکمک به خوابیدن کودک.
۲) خوردن مکرر شیراز شیشه در طول شب، مطابق میل کودک.
ج. کاهش جریان بزاق حین خواب.
د. وجود پوسیدگی‌های متعدد درمان نشده در دهان پدر و مادر کودک.
ه. عدم مراجعه والدین به دندانپزشک برای معاینه کودک و کسب اطلاعات صحیح و انجام اقدامات پیشگیرانه از زمان رویش اولین دندان‌های شیری.
و. مصرف مکرر میان وعده‌های پوسیدگی زا در طول روز توسط کودک.
این عوامل، محیط مناسبی را برای فعالیت میکروب‌های پوسیدگی زا در دهان کودک فراهم می‌کنند که با تولید بعضی اسید‌ها، سبب پوسیدگی دندان‌های می‌شوند.

نکاتی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان
رئیس انجمن دندانپزشکی کودکان درباره پیشگیری از بروز پوسیدگی دوران شیرخوارگی ابراز داشت:والدین بهتر است اولین ملاقات با دندانپزشک را قبل از یک سالگی فرزندشان داشته باشند تا از این طریق آگاهیهای لازم را دریافت کنند همچنین پس از استفاده از شیر و قبل از خواب کودک، کمی آب از طریق شیشه داده شده و با یک قطعه گاز استریل مرطوب، دندانهای جلو فک بالا تمیز شود.

وی اضافه کرد:والدین باید در اولین فرصت ممکن شیر را از طریق فنجان به کودک بدهند تا درهنگام خواب از شیشه یا شیر مادر استفاده نشود همچنین با مراجعه منظم به دندانپزشک امکان استفاده از فلوراید را فراهم کنند.

اثر پوسیدگی دندان های شیری بر دندان های دائمی کودک
دندان کودکان نیز مانند دندان بزرگسالان دچار پوسیدگی می شود. اما علت های آن ممکن است متفاوت باشد. در صورتیکه دندان کودک بپوسد، اثرات نامطلوبی بر دندان های اصلی می گذارد. لذا دانستن این دلایل و روش جلوگیری از آن ها بسیار حائز اهمیت می باشد.